Δελτία Τύπου


5.6.2017 Κριτικές παρατηρήσεις στο Σχέδιο Νόμου για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου

15.5.2007    Προγεννητική και Προεμφυτευτική Διάγνωση

23.7.2006    Έκθεση Πεπραγμένων Επιτροπής Βιοηθικής (1998-2006)

25.11.2003  Έρευνα σε Ανθρώπινα Έμβρυα

14.7.2003    Σιαμαία Θεσσαλονίκης

4.4.2003      Αμβλώσεις


16.9.2002    Ιατρικά Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή


14.12.2000  Ευθανασία

17.8.2000    Κλωνοποίηση Εμβρυονικών Κυττάρων

28.6.2000    Χαρτογράφηση του Ανθρώπινου Γονιδιώματος



ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(15.5.2007)

 

ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΜΦΥΤΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

 

            Πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες, ἡ Ἐθνικὴ Ἐπιτροπὴ Βιοηθικῆς, ὕστερα ἀπὸ ἐπανειλημμένες συνεδριάσεις, διετύπωσε τὴν τελική της Γνώμη γιὰ τὴν «ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΜΦΥΤΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ».

            Ἐπειδὴ τὸ συγκεκριμένο κείμενο ἐγνώρισε τὴ δημοσιότητα καὶ προκάλεσε ποικίλα σχόλια καὶ συζητήσεις, ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος θεωρεῖ ὅτι εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ καταθέσει τὶς ἐπὶ τοῦ θέματος ἀπόψεις της.

1) Χωρὶς νὰ μποροῦμε νὰ δικαιολογήσουμε, κατανοοῦμε τὴ δυσκολία γονέων νὰ προχωρήσουν στὴν ὁλοκλήρωση μιᾶς ἐγκυμοσύνης, στὶς περιπτώσεις ποὺ αὐτὴ συνοδεύεται ἀπὸ δυσμενῆ προγεννητικὴ διάγνωση. Εἶναι ὅμως πρωτάκουστη ἡ ὑπὸ μιᾶς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς, μάλιστα Ἐθνικῆς, διατυπωμένη ἐπίσημη Γνώμη ὅτι «ἡ ἀποδοχὴ τῆς γέννησης παιδιῶν μὲ σοβαρὲς βλάβες στὴν ὑγεία τους... κατὰ κανόνα ἐλέγχεται ἠθικά», μάλιστα δὲ «ἂν αὐτὴ βασίζεται σὲ συγκεκριμένες μεταφυσικὲς ἀντιλήψεις  (καὶ ὄχι σὲ ἁπλὸ ἐγωισμὸ) τοῦ μελλοντικοῦ γονέα, δὲν μπορεῖ νὰ παραβλεφθεῖ ὅτι παραγνωρίζει ἀνεπίτρεπτα τὴν ποιότητα τῆς μελλοντικῆς ζωῆς ἑνὸς νέου ἀνθρώπου».

Εἶναι ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἕνα ἐπίσημο κείμενο θεωρεῖ, ὄχι νομικὰ ἐπιτρεπτή, ἀλλὰ ἠθικὰ ἐπιβεβλημένη τὴν ἄμβλωση. Ἐπὶ πλέον δὲ ὑποστηρίζει ὡς μὴ ἠθικὸ τὸ νὰ ἀρνηθοῦν κάποιοι γονεῖς τὴ διακοπὴ τῆς κύησης σὲ περίπτωση  διάγνωσης παθολογικοῦ ἐμβρύου.

2) Ἂν εἴχαμε τὴ δυνατότητα νὰ διαγνώσουμε προγεννητικὰ τὴν συγγενῆ κώφωση ἢ τὴν τύφλωση ἢ τὸν αὐτισμὸ ἢ τὴ διανοητικὴ ὑστέρηση ἢ ἄλλες συναφεῖς παθήσεις, θὰ ἦταν ἠθικὸ κατὰ τὴν προτεινόμενη ἀντίληψη νὰ διακόψουμε τὴν κύηση καὶ «ἀνεπίτρεπτο ἢ ἐλεγχόμενο ἠθικά» νὰ τὴν συνεχίσουμε; Ποιές εἶναι οἱ σοβαρὲς παθήσεις ποὺ ἐπιβάλλουν τὴν διακοπὴ τῆς κύησης καὶ ποιές αὐτὲς ποὺ δὲν τὴν δικαιολογοῦν; Αὐτὸ δὲν εἶναι καθαρὴ εὐγονικὴ λογική;

3) Ἂν μὲ τὴ λογικῆ τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς δικαιούμαστε νὰ παρατείνουμε «φιλεύσπλαγχνα» τὴν «νόμιμα» ἐπιτρεπτὴ περίοδο διακοπῆς τῆς κύησης ἀπὸ τὶς 12 στὶς 16 ἢ 18 ἑβδομάδες, μὲ ποιὰ λογικὴ δὲν θὰ ἔπρεπε «ἠθικά» νὰ διακόψουμε τὴν κύηση στὶς 25 ὴ 30 ἑβδομάδες γιὰ ἀδιάγνωστες σήμερα ἀλλὰ πιὸ σοβαρὲς παθήσεις; Καὶ ἂν αὐτὸ κάποτε ἐπιτραπεῖ, ποιό ἐπιχείρημα μᾶς πείθει ὅτι εἶναι ἠθικὴ ἡ ἄμβλωση ἑνός παθολογικοῦ ἐμβρύου στὸν τέταρτο ἢ ἕκτο μήνα καὶ μὴ ἠθικὴ ἡ θανάτωση ἑνὸς νεογέννητου μὲ περισσότερα προβλήματα, τὴν πρώτη μέρα ποὺ θὰ δεῖ τὸ φῶς τῆς ζωῆς;

4) 'Eνα ἄτομο μὲ σύνδρομο Down ἢ μεσογειακὴ ἀναιμία ἢ λαγόχειλο σίγουρα παρουσιάζει κάποια προβλήματα, στὴν πρώτη ὅμως περίπτωση δὲν ὑποφέρει τὸ ἴδιο ἀλλὰ ἐνδεχομένως τὸ περιβάλλον του. Ποιά ἐπιτροπὴ βιοηθικῆς καὶ μὲ ποιά κριτήρια μπορεῖ νὰ ζυγίσει τὴν ἀξία τῆς ζωῆς σ' αὐτὲς τὶς περιπτώσεις καὶ νὰ ἀρνηθεῖ τὸ δικαίωμα σ' αὐτήν; Υπάρχουν συνάνθρωποί μας μὲ μεσογειακὴ ἀναιμία ποὺ παρὰ τὴ δυσκολία καὶ τὸν ἀγώνα τους ὁμολογοῦν τὴ χαρὰ τους γιὰ τὴ ζωή. Ποιός θὰ εἶχε τὸ δικαίωμα αὐτὴ νὰ τὴ στερήσει;

5) Αὐτὴ ἡ «νεο-ἠθική» γνώμη, ποὺ παράλληλα ὁμολογεῖ «ὅτι δὲν ἀναιρεῖ τὴν κατηγορηματικὴ καταδίκη τῶν ὁποιωνδήποτε δυσμενῶν διακρίσεων ἀπέναντι σὲ συνανθρώπους μας ποὺ ἀπὸ τυχαίους λόγους γεννήθηκαν καὶ ζοῦν μὲ σοβαρὰ προβλήματα ὑγείας», πῶς μπορεῖ νὰ πείσει γιὰ τὴν εἰλικρίνειά της, ὅταν ἡ ὑπόλοιπη ἐπιχειρηματολογία της ἀποδεικνύει τὸ ἀντίθετο; Ὅταν ἀντικρύζουμε τοὺς συνανθρώπους μας ποὺ πάσχουν ἀπὸ μεσογειακὴ ἀναιμία ἢ ἔχουν σύνδρομο Down πῶς ἀπὸ δῶ κι ἐμπρὸς μποροῦμε νὰ τοὺς ποῦμε ὅτι λυπούμαστε γιὰ τὴ δοκιμασία τους, ἀλλὰ χαιρόμαστε τὴν ὕπαρξή τους;

            Ἡ Ἐκκλησία μας καταδικάζει αὐτὸν τὸν κρυπτο-ρατσισμό, τιμᾶ τὸ ἀγαθὸ τῆς ζωῆς ὡς ἱερὸ μυστήριο ἀκόμη καὶ μέσα ἀπὸ ἀναπηρίες, ἀτέλειες ἢ σοβαρὲς ἀσθένειες, ἀγκαλιάζει τοὺς πάσχοντες συνανθρώπους μας ὡς ἀδελφοὺς καὶ προτρέπει τὶς κοινωνίες μας σὲ ἐκστρατεία ἀγάπης, καλωσύνης, συμπόνοιας, ἀνάπτυξης κέντρων καὶ μονάδων θεσμοθετημένης φιλανθρωπίας. Ὁ πόνος γεννᾶ την ἀγάπη, ὄχι ἡ καλοπέραση τοῦ εὐγονικοῦ σχεδιασμοῦ. Ἡ ταπείνωση τῆς ἀναπηρίας ἀναδεικνύει τὸν πολιτισμὸ τῆς εὐγενοῦς ἠθικῆς, ὄχι οἱ γνῶμες τοῦ σύγχρονου βιοηθικοῦ ὀρθολογισμοῦ.

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(23.7.2006)

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ

 

Η Επιτροπή Βιοηθικής συστάθηκε με την υπ' αριθμ. 5250/8.12.1998 απόφαση της Ιεράς Συνόδου. Η θητεία της είναι ετήσια και μέχρι σήμερα συμμετέχουν ως μέλη της 7 καθηγητές της Θεολογικής, 9 της Ιατρικής, 4 της Βιολογίας-Γενετικής, 6 της Νομικής και 1 της Νοσηλευτικής, με την ιδιότητα είτε του τακτικού είτε του αναπληρωματικού μέλους. Τα μέλη της σχεδόν στο σύνολό τους είναι διακεκριμένοι καθηγητές γνωστοί ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό, άνθρωποι κύρους και πίστεως με δεδομένο το σεβασμό τους προς την Εκκλησία μας.

Με τη μεθοδικότητα της εργασίας της και το πολυδιάστατο έργο της η Επιτροπή έχει καθιερωθεί στον ευρύτερο χώρο του βιοηθικού προβληματισμού.

Α. ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Καρπός της εργασίας της είναι η ύστερα από μακροχρόνια επεξεργασία (ενημέρωση, πρόσκληση ειδικών, μελέτη επισήμων κειμένων οργανισμών, θρησκειών και επιτροπών, μελέτη νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα και διεθνώς, οργάνωση και παρακολούθηση σεμιναρίων και συνεδρίων, θεολογική εμβάθυνση, διεξοδική συζήτηση κ.λ.π.) έκδοση τριών επισήμων κειμένων με τη μορφή συνοπτικών εκθέσεων Ορθόδοξου προσανατολισμού.

1) Το πρώτο περιλαμβάνει τις επίσημες θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος για τις Μεταμοσχεύσεις (55 άρθρα) και εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος τον Οκτώβριο του 1999.
2) Το δεύτερο αναφέρεται στην Ευθανασία (54 άρθρα) και εγκρίθηκε από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο στις 6 Νοεμβρίου 2002 (απόφαση 3682/ 28.11.2002).
3) Το τρίτο περιέχει τις βασικές θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος όσον αφορά στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή (82 άρθρα) και εγκρίθηκε στην τελική του μορφή κατά τη Σύνοδο της Ιεραρχίας τον Οκτώβριο του 2005.

Τα κείμενα αυτά είναι τα πρώτα επίσημα κείμενα Βιοηθικής που παρουσιάζονται επίσημα στον Ορθόδοξο κόσμο, έχουν όλα εκδοθεί στην Ελληνική, την Αγγλική, τη Γαλλική και τη Ρωσική γλώσσα, έχουν αναρτηθεί στον κατάλληλο διαδικτυακό κόμβο της Επιτροπής Βιοηθικής προς διάδοση και ενημέρωση και αποτελούν τα βασικά επίσημα εργαλεία διαλόγου της Εκκλησίας της Ελλάδος με τους κοινωνικούς φορείς, τα νομοθετικά σώματα, τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, Χριστιανικές Ομολογίες ή Θρησκείες.

Β. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ

1) Μέλη της Επιτροπής Βιοηθικής συμμετέχουν και σε άλλες κρατικές επιτροπές Βιοηθικής καθώς και σε ανάλογες επιτροπές Ελληνικών και διεθνών ιατρικών εταιρειών. Συγκεκριμένα:

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, μέλος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας του Υπουργείου Υγείας, μέλος της Επιτροπή Βιοηθικής της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και πρόεδρος του Κέντρου Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας.

Ο καθ. Γεώργιος Μανιάτης συμμετέχει στην Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Δεοντολογίας του Πρωθυπουργού ως αναπληρωτής πρόεδρος, είναι υπεύθυνος του μαθήματος Βιοηθικής στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Ιατρικού τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών, συμμετέχει στις εξαμηνιαίες συναντήσεις των Προέδρων των Εθνικών Επιτροπών Βιοηθικής της Ε.Ε, συμμετείχε σε ομάδες εργασίας για τη σύνταξη της Παγκοσμίου Διακηρύξεως για τη Βιοηθική της UNESCO.

Η καθ. Ισμήνη Κριάρη είναι πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας.

Ο καθ. Σταύρος Μπαλογιάννης είναι μέλος της Επιτροπής Βιοηθικής του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, της Ευρωπαϊκής Ομάδας Ηθικής επί των Νευροεπιστημών και της Παγκοσμίου Επιτροπής επί της μελέτης των Τρεχόντων Νευρολογικών Βιοηθικών Θεμάτων.

Ο καθ. Νικόλαος Μοσχονάς συμμετέχει στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθικής", το οποίο συνδιοργανώνεται από τα τμήματα: Φιλοσοφίας, Κοινωνιολογίας, Βιολογίας, Ιατρικής και συντονίζει τα μεταπτυχιακά μαθήματα "Σύγχρονα Θέματα Βιολογίας και Γενετικής" και "Βιολογία-Γενετική ΙΙ".

Με τον τρόπο αυτό, τα παραπάνω μέλη συνεισφέρουν τις υπηρεσίες τους και γνωστοποιούν τις θέσεις, απόψεις και τους προβληματισμούς της Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος στους αρμόδιους επιστημονικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς φορείς.

2) Η Επιτροπή προσπάθησε να αναπτύξει πυρήνες συνεργασίας σε διάφορους τομείς της αρμοδιότητάς της με ειδικούς επιστήμονες οι οποίοι διέπονται από αρχές σεβασμού προς την πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

Είναι ιδιαιτέρως αξιοσημείωτο ότι διάφοροι επιστημονικοί φορείς, όπως το Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο "Πανελλήνιος Σύλλογος Βιολόγων και Γενετιστών, Κλινικών Εξωσωματικής Γονιμοποίησης", ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος και αρκετοί ερευνητές, καθηγητές ιατρικών, βιολογικών και νομικών σχολών έχουν θέσει τους εαυτούς τους στη διάθεση της Επιτροπής και επιζητούν τη συνεργασία μαζί της.

3) Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος συνεργάζεται συστηματικά με τον καθηγητή Δημήτριο Μόνο του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ και συναντήθηκε με τον Δρ. Αχιλλέα Αναγνωστόπουλο, διευθυντή αιματολογικού του Νοσοκομείου Παπανικολάου και τον καθ. Ιωάννη Βλαχογιάννη, πρόεδρο του Ε.Ο.Μ., προκειμένου να αναλάβη η Ιερά Σύνοδος πρωτοβουλία για την πρόοδο των μεταμοσχεύσεων μυελού των οστών.

4) Επίσης, υπάρχει συνεργασία με τον καθηγητή οφθαλμολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Νικόλαο Γεωργιάδη στο θέμα των μεταμοσχεύσεων κερατοειδούς.

5) Τη συμβουλευτική συνδρομή της Επιτροπής μας ζήτησαν η φαρμακευτική εταιρεία ROCHE, προκειμένου να αναλάβη εκστρατεία για τη διάδοση της ιδέας των μεταμοσχεύσεων και της δωρεάς ιστών και οργάνων, η ΜΕΡΙΜΝΑ, τοπικοί ιατρικοί σύλλογοι, ο σύλλογος νοσηλευτών, σωματεία και εταιρείες νεφροπαθών, ιερείς, μεμονωμένοι χριστιανοί.

6) Συνεργασία της Επιτροπής Βιοηθικής υπήρξε και με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων κ. Αθανάσιο Κατσιγιάννη, το Διευθυντή του Τεχνολογικού Πάρκου Λαυρίου καθ. Γ. Παναγιωτοπούλο, κυρίως όσον αφορά στην οργάνωση συνεδρίων Βιοηθικής. Επίσης, η Επιτροπή Βιοηθικής βρίσκεται σε συνεχή επαφή και ανταλλαγή απόψεων με τους εκπροσώπους των διεθνών και εθνικών επιτροπών καθώς και με ειδικούς Ορθόδοξους Θεολόγους επιστήμονες, όπως ο Dr. Tristram Engelhardt, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ιατρικής Ηθικής της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αμερικής (Orthodox Church of America) Fr. John Breck, ο εκπρόσωπος του Ορθόδοξου Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι αιδεσιμολογιώτατος Fr. Dominique Beaufils κ.α., ενώ μέλη της (Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, καθ. Ισμήνη Κριάρη, καθ. Γεώργιος Μαντζαρίδης, καθ. Κωνσταντίνος Σκουτέρης) έχουν δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα Βιοηθικής σε ετερόγλωσσα περιοδικά διεθνούς κύρους.

Γ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

1) Κατά το έτος 1999, η Επιτροπή Βιοηθικής παρακολούθησε από κοντά την εξέλιξη του θέματος των μεταμοσχεύσεων. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος συμμετείχε τακτικά στις συνεδριάσεις του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.), όπου και εξέθεσε λεπτομερώς τις θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος και στο σύνολό τους και σε ειδικές περιπτώσεις.

2) Ο πρόεδρος της Επιτροπής συμμετείχε στις συναντήσεις του προέδρου του Ε.Ο.Μ. καθ. Ιωάννου Βλαχογιάννη και του καθ. Πέτρου Αλιβιζάτου με τον Μακαριώτατο, σχετικά με την ανάγκη συμμετοχής της Εκκλησίας στην προσπάθεια προώθησης της ιδέας της δωρεάς οργάνων στην πατρίδα μας. Για το θέμα αυτό και την απόφαση της Ιεράς Συνόδου να καθιερώσει κάθε πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου ως ημέρα δωρητών οργάνων, η Επιτροπή Βιοηθικής υπέβαλε αναλυτικό υπόμνημα εκφράζοντας τις ενστάσεις της, διατυπώνοντας παράλληλα και σχετική πρόταση για τον περαιτέρω χειρισμό του όλου θέματος.

3) Ο πρόεδρος της Επιτροπής ανέλαβε και έφερε εις πέρας το δύσκολο έργο και τη λεπτή αποστολή της παραλαβής από τον Ε.Ο.Μ. των αρχείων και των καταλόγων δωρητών οργάνων και υποψηφίων ληπτών που τηρούνται από την ΚΥΣΕΜ, στις 12 Μαρτίου 2001.

4) Τέλος, στις 29 Μαΐου 2001, προσκλήθηκε προς ενημέρωση της Ειδικής Επιτροπής Αποτίμησης Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων, όπου και εξέθεσε τις απόψεις της Εκκλησίας γενικά για θέματα Βιοηθικής και ειδικά για τις μεταμοσχεύσεις. Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω ενημερωτικής συνεδρίας τού ζήτησε η Εκκλησία να υποβάλη νέο υπόμνημα κριτικής για τον ισχύοντα νόμο 2737/1999 περί μεταμοσχεύσεων με ανάλογες προτάσεις για περαιτέρω χειρισμούς. Για το λόγο αυτό συγκλήθηκε δύο φορές η νομική ομάδα της Επιτροπής και υπέβαλε εμπεριστατωμένο υπόμνημα στις 14 Ιουνίου 2001.

5) Ο πρόεδρος της Επιτροπής συμμετείχε κατά τα έτη 2001-2002 στην ομάδα εργασίας για θέματα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Γενικής Διευθύνσεως Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, εκπροσωπώντας την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.

6) Στις 12 Σεπτεμβρίου 2002 κατατέθηκε προς ψήφιση στο Γ Θερινό τμήμα της Βουλής σχέδιο νόμου για την ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή. Επειδή το εν λόγω νομοσχέδιο ήταν ιδιαίτερης σημασίας και πολλοί εξέφρασαν σοβαρότατες επιφυλάξεις και έντονες ανησυχίες για το περιεχόμενο και τις συνέπειές του, η Επιτροπή Βιοηθικής:

α) ενημέρωσε αμέσως την Ιερά Σύνοδο και τον Μακαριώτατο πρόεδρό της,
β) κατέθεσε συνοπτικό ενημερωτικό υπόμνημα προς την Ιερά Σύνοδο,
γ) εξέδωσε εκτενές δελτίο τύπου με κατάλληλες παρεμβάσεις,
δ) προέβη σε συναντήσεις και ενημερώσεις ικανού αριθμού βουλευτών όλων των κομμάτων και
ε) δημοσίευσε στον τύπο κατάλληλα άρθρα, διαφόρων ειδικών καθηγητών και επιστημόνων.

Με παρέμβαση του Μακαριωτάτου ανεβλήθη η ψήφιση του νομοσχεδίου, το οποίο και παραπέμφθηκε στην ολομέλεια της Βουλής.

Στη συνέχεια, στις 25 Οκτωβρίου 2002, ο πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής προσκλήθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Φίλιππο Πετσάλνικο, ο οποίος και εξέθεσε τις θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος για το νομοσχέδιο καθώς και τις επιφυλάξεις της ενώπιον του κυρίου Υπουργού και των συμβούλων του.

Στη συνέχεια, η Επιτροπή Βιοηθικής κατέθεσε εκτενές υπόμνημα παρουσιάζοντας αναλυτικά την επιχειρηματολογία της στον κύριο Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος τελικά και αποδέχθηκε αρκετές από τις υποβληθείσες προτάσεις.

Τέλος, ο πρόεδρος της Επιτροπής προσκλήθηκε και παρέστη στις 6 Νοεμβρίου στη Βουλή, όπου και μίλησε δεόντως, ενώ απάντησε και σε ερωτήσεις βουλευτών.

7) Η Επιτροπή Βιοηθικής συνεργάστηκε κατά το έτος 2004 με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεο, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ιατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας, στον καταρτισμό του Κώδικα Ασκήσεως Ιατρικού Επαγγέλματος και Δεοντολογίας.

8) Κατά την περίοδο αυτή, ψηφίσθηκε και ο νόμος του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τις εφαρμογές της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Ο πρόεδρος της Επιτροπής εξέφρασε τις απόψεις της Εκκλησίας στον αρμόδιο Υπουργό Υγείας κ. Νικήτα Κακλαμάνη, τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης κ. Προκόπιο Παυλόπουλο και έδωσε και στους δύο το κείμενο των επισήμων θέσεων της Ιεράς Συνόδου.

Δ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

1) Στις 11 Μαρτίου 2000, ο Πρόεδρος της Επιτροπής προσκλήθηκε σε συνάντηση με τον εντιμώτατο Υπουργό Υγείας της Κυπριακής Κυβερνήσεως κ. Φροίξο Ιωαννίδη, ο οποίος και ζήτησε τη συμβουλευτική συνεργασία της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας μας στην επεξεργασία θεμάτων της αρμοδιότητός του.

Επίσης, προσκλήθηκε δύο φορές από τη Ρωσική Δούμα, για να μιλήσει για θέματα Βιοηθικής και να ενημερώσει για το έργο και τις δραστηριότητες της Επιτροπής.

2) Επί πλέον, η Επιτροπή συνέταξε κείμενο σχολίων όσον αφορά στα άρθρα της "Χάρτας των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης", που αναφέρονται σε θέματα Βιοηθικής, το οποίο και υπέβαλε στην Ιερά Σύνοδο για τα περαιτέρω.

3) Λόγω της δημόσιας ακρόασης, που πραγματοποιήθηκε στις 9 και 10 Ιουλίου 2001 και οργανώθηκε από την προσωρινή Επιτροπή Γενετικής Μηχανικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, η Επιτροπή Βιοηθικής συνέταξε κείμενο στην Αγγλική και Ελληνική γλώσσα για το ανθρώπινο γονιδίωμα.

4) Η Επιτροπή Βιοηθικής έλαβε ιδιαίτερη πρόνοια ώστε να επικοινωνεί με τον πολιτικό κόσμο και του Ελληνικού και του Διορθόδοξου και του Διεθνή χώρου.

Έτσι, ο πρόεδρος της Επιτροπής Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος ενημέρωσε δύο φορές την Ειδική Επιτροπή Αποτίμησης της Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων για θέματα Βιοηθικής όπως επίσης και για τις θέσεις και τις δραστηριότητες της.

5) Η Επιτροπή μας επεξεργάσθηκε κείμενο Βασικών Αρχών Ορθοδόξου Βιοηθικής, το οποίο και κοινοποιήθηκε σε συνεργασία με την παραπάνω Διακοινοβουλευτική Επιτροπή, στα Κοινοβούλια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ανατολικής Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, του Καναδά, της Αυστραλίας κ. α.

6) Η Επιτροπή Βιοηθικής προσπάθησε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις διορθόδοξης επεξεργασίας των θεμάτων Βιοηθικής. Για το σκοπό αυτό βοήθησε στη σύσταση ανάλογων επιτροπών του Πατριαρχείου Μόσχας, του Πατριαρχείου Ρουμανίας, της Αρχιεπισκοπής Κύπρου και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και εγκαινίασε διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίας μαζί τους.

7) Το 2002-2003, η Επιτροπή Βιοηθικής σε συνεργασία με την αρμόδια επιτροπή της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας επεξεργάσθηκε και υπέβαλε προς ψήφιση κείμενο για την Ευθανασία, το οποίο και εγκρίθηκε τον Ιούνιον του 2003 στην ετήσια συνάντηση της εν λόγω Συνελεύσεως στην πόλη Vilnus Λιθουανίας. Το κείμενο αυτό κοινοποιήθηκε στα Κοινοβούλια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ανατολικής Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, του Καναδά, της Αυστραλίας κ. α.

Ε. ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ - ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΕΠΑΦΕΣ

1) Η Επιτροπή Βιοηθικής διορίσθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1998. Στις 16 Δεκεμβρίου έγινε η έναρξη των εργασιών της στην αίθουσα του αρχονταρικίου του ιερού Μετοχίου της Αναλήψεως της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους, στο Βύρωνα Αττικής.

Κατά την επίσημη αυτή εκδήλωση, στην οποία προσκλήθηκαν και παρευρέθησαν ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Κωνσταντίνος Οικονόμου, ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Μεταμοσχεύσεων καθ. Ιωάννης Βλαχογιάννης, ο αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Γεώργιος Βελλής και περισσότεροι από ογδόντα καθηγητές των ιατρικών σχολών και των βιολογικών τμημάτων, αρχιερείς, ειδικοί επιστήμονες, πολιτικοί, ανώτατοι δικαστικοί και ανταποκριτές του τύπου, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, μίλησε δεόντως ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος, ο οποίος και ανεφέρθηκε στο όραμα της Εκκλησίας μας σχετικά με τα θέματα της βιοϊατρικής προόδου και της ανάγκης υπάρξεως και λειτουργίας Επιτροπής Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου.

2) Στις 8 Μαρτίου 2001, έγιναν από τον Μακαριώτατο τα εγκαίνια του νεόδμητου Κέντρου Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας, παρουσία του Υπουργού Υγείας κ. Αλέξανδρου Παπαδοπούλου, ο οποίος και μίλησε δεόντως, μελών της Ιεράς Συνόδου, βουλευτών, μεταμοσχευτών, διευθυντών εντατικών μονάδων, εκπροσώπων των Επιτροπών Βιοηθικής, ειδικών επιστημόνων κ. α.. Το εν λόγω Κέντρο αποτελεί μοναδικό στο είδος του για την Ελλάδα, καθώς περιλαμβάνει άρτια εξοπλισμένη βιβλιοθήκη, υπερσύγχρονη αίθουσα συνεδρίων, αίθουσα συσκέψεων με πλήρη ηλεκτρονικό εξοπλισμό (σύστημα τηλεσυνδιασκέψεως, οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις κ.λπ.) κ.α. και φιλοξενεί όλες τις δραστηριότητες της Επιτροπής Βιοηθικής.

3) Μέλη της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως Ορθοδοξίας, με επί κεφαλής τον πρόεδρό της Mr. Victor Zorkaltsef, επισκέφθηκαν τις εγκαταστάσεις του Κέντρου Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας, ενημερώθηκαν για το έργο της Επιτροπής Βιοηθικής και κάλεσαν τον πρόεδρό της να μιλήσει στην ετήσια Συνέλευση, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Πάτμο από 28 Ιουνίου μέχρι και 2 Ιουλίου 2001. Θέμα της ομιλίας ήταν "Σύγχρονος προβληματισμός του Ορθοδόξου χώρου γύρω από τα διλήμματα της Βιοηθικής". Καρπός της ομιλίας και της συζητήσεως που έγινε ήταν η σύσταση Ορθοδόξου Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής Βιοηθικής στενά συνεργαζόμενης με την Επιτροπή της Ιεράς Συνόδου.

4) Στις 7 Νοεμβρίου 2001, πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας επίσημη επίσκεψη και ενημέρωση για το έργο της Επιτροπής Βιοηθικής του Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου, συνοδευόμενου από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλο.

5) Στις 13 Μαρτίου 2002, επισκέφθηκε το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας και ενημερώθηκε ο Γενικός Γραμματέας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Dr Konrad Raiser, συνοδευόμενος από τους κ. Γεώργιο Λαιμόπουλο Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα Π.Σ.Ε. και την κ. Tenny Pirri-Simonian Γραμματέα της Επιτροπής "Εκκλησία και Οικουμενικές Σχέσεις" του Π.Σ.Ε.

6) Στις 12 Ιουνίου 2002, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Μόσχας Αιδεσιμολογιώτατο π. Ανατόλιο Σιμωνώφ, αρμόδιο για θέματα Βιοηθικής, ενώ στις 12 Δεκεμβρίου 2001 με τον διάσημο καθηγητή Φιλοσοφίας της Ιατρικής και Βιοηθικής Dr. Tristram Engelhardt και τον καθ. Αθανάσιο Βλέτση, του Κέντρου Ορθοδόξων Θεολογικών Σπουδών του Μονάχου, με τους οποίους έγινε ανταλλαγή απόψεων σε θέματα Βιοηθικής.

7) Ο πρόεδρος της Επιτροπής, με τον καθηγητή Γεώργιο Μανιάτη, προσκλήθηκαν στην εναρκτήρια συνάντηση των μελών της Επιτροπής Βιοηθικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, προκειμένου να ενημερώσουν λεπτομερώς για το έργο της Επιτροπής, στις 18 με 20 Οκτωβρίου 2002, στη Βοστώνη ΗΠΑ.

8) Την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2003, επισκέφθηκαν τις εγκαταστάσεις του Κέντρου Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας η υπό τον καρδινάλιο Walter Kasper αντιπροσωπεία του Βατικανού, συνοδευόμενη από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αχαΐας κ. Αθανάσιο. Την αντιπροσωπεία υποδέχθηκε ομάδα από μέλη και συνεργάτες της Επιτροπής, η οποία και την ενημέρωσε για το επιτελούμενο έργο, τις επί μέρους δραστηριότητες, τη μέθοδο επεξεργασίας των βιοηθικών διλημμάτων, το φρόνημα μελέτης των εν λόγω θεμάτων στη βάση της Ορθόδοξης θεολογίας και παράδοσης, τους καρπούς του έργου της Επιτροπής, καθώς και για τον προγραμματισμό και την προοπτική της.

Στην αντιπροσωπεία παρασχέθηκε πλούσια φιλοξενία και προσφέρθηκαν σε συσκευασία ειδικώς φιλοτεχνηθείσα από πάπυρο τα επίσημα κείμενα Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου στην Αγγλική γλώσσα, όπως και συλλογή άρθρων και δημοσιευμένων από τα μέλη της Επιτροπής κειμένων στην Αγγλική, Γερμανική και Γαλλική.

9) Στις 27 Φεβρουαρίου 2003, πραγματοποιήθηκε επίσημη επίσκεψη στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας του εξοχώτατου πρέσβη της Μεγάλης Βρεττανίας Sir David Madden με την ερίτιμο σύζυγό του, τους οποίους και υποδέχθηκε ομάδα μελών της Επιτροπής και συνεργατών. Έγινε ξενάγησή τους στις εγκαταστάσεις του συνεδριακού κέντρου και της βιβλιοθήκης, ενημερώθηκαν για το επιτελούμενο έργο της Επιτροπής και τέλος προσκλήθηκαν σε μελλοντικές εκδηλώσεις διεθνούς χαρακτήρος.

10) Στις 8 Μαρτίου 2003, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον καθ. Μιχαήλ Ροζίνσκυ, Γενικό Διευθυντή του Κοινωνικού Ανανεωτικού Κέντρου της Ρωσίας και τον καθηγητή νεφρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τορόντο Καναδά, κ. Δημήτριο Ωραιόπουλο.

11) Στις 9 Μαΐου 2003, δεχθήκαμε στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας και τον εδρεύοντα στο Γιβραλτάρ Αγγλικανό επίσκοπο της Ευρώπης Rt Revd Dr Geoffrey Rowell με τη συνοδεία του, προκειμένου να αναπτυχθούν σχέσεις αμοιβαίας επικοινωνίας και συνεργασίας.

12) Επίσης, το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας έχουν επισκεφθεί τα μέλη της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, με την ευκαιρία της διεξαγωγής του ετησίου Πανελληνίου Ιατρικού Συνεδρίου, το Μάΐο των ετών 2003-2006.

13) Το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας επισκέφθηκαν στις 13 Μαΐου 2005, μεταξύ των άλλων, και ο νέος Γενικός Γραμματέας του Παγκοσμίου Συμβουλίων Εκκλησιών Dr Samuel Kobia με τη συνοδεία του, με τους οποίους έγινε ανταλλαγή εποικοδομητικών απόψεων και διερευνήθησαν προϋποθέσεις συνεργασίας.

14) Στις 17 Μαΐου 2005, επισκέφθηκαν το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας και ενημερώθηκαν για τις δραστηριότητές του και της Επιτροπής Βιοηθικής ομάδα Ορθοδόξων Γάλλων επιστημόνων, ενώ στις 20 Αυγούστου 2005 το επισκέφθηκαν οι τελειόφοιτοι της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Balamand του Λιβάνου.

15) Τέλος, το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας επισκέφθηκαν πολιτικοί, υπουργοί και βουλευτές, όπως οι κύριοι Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Παπαθεμελής, Προκόπιος Παυλόπουλος, Θεόδωρος Ρουσόπουλος, Αλέξανδρος Λυκουρέζος και Νικόλαος Νικολόπουλος.

ΣΤ. ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ - ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Στις 31 Οκτωβρίου 2002, κατά τη διάρκεια σεμνής τελετής στη Βρεττανική πρεσβεία, απονεμήθηκε στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας το Princess Marina Memorial Fund για τη χρονιά 2002, σε αναγνώριση του έργου που επιτελεί. Κατά την τελετή, στην οποία περευρέθησαν τα μέλη της Επιτροπής, συνεργάτες, καθηγητές, ανώτατοι δικαστικοί κ. α., μίλησαν δεόντως στην Αγγλική ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος, ο Βρεττανός πρέσβυς Sir David Madden και παρουσίασε το έργο του Κέντρου και της Επιτροπής ο πρόεδρός, της Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος.

Ζ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ

1) Κατά την περίοδο 1999-2000, η Επιτροπή συνεργάσθηκε στενά με τον Κλάδο Εκδόσεων της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας με σκοπό την έκδοση που περιλαμβάνει τις επί της ηθικής των μεταμοσχεύσεων και της δωρεάς οργάνων βασικές θέσεις της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, την ενώπιον της Ιεραρχίας του Οκτωβρίου του 1999 ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου, όπως επίσης και άλλες εννέα πρωτότυπες εργασίες υποστηρικτικές των προτάσεων της Επιτροπής στην Ιερά Σύνοδο.

Μαζί με τις επίσημες θέσεις έχουν εκδοθεί και δύο τόμοι, ο ένας με τίτλο "Εκκλησία και Μεταμοσχεύσεις" και ο άλλος με τίτλο "Το πρόβλημα της Ευθανασίας". Οι τόμοι αυτοί περιλαμβάνουν πρωτότυπες εργασίες των μελών και συνεργατών της Επιτροπή Βιοηθικής, οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα του σχετικού προβληματισμού.

2) Εκτός των επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών της Επιτροπής Βιοηθικής, ορισμένοι από αυτούς προχώρησαν και σε δημοσίευση σχετικών μονογραφιών.

Ο αν. καθηγ. της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σεραφείμ Νανάς συνέγραψε εμπεριστατωμένη επιστημονική και βιοηθική μελέτη για τον εγκεφαλικό θάνατο (Νανά Σεραφείμ, Εγκεφαλικός θάνατος, Επιστημονική θεώρηση, Εκδόσεις Αθ. Σταμούλη, Αθήνα 2006, σσ. 135).

Επίσης, το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας εξέδωσε τις διδακτορικές διατριβές στον τομέα της Βιοηθικής του προέδρου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου με τίτλο "Αλλήλων Μέλη: Οι μεταμοσχεύσεις στο φως της Ορθόδοξης θεολογίας και ζωής" (Αθήνα 2005, σσ. 341) και του κ. Κόϊου Νικολάου, με τίτλο "Ηθική θεώρηση των τεχνικών παρεμβάσεων στο ανθρώπινο γονιδίωμα" (Αθήνα 2003, σσ. 380). Τέλος, εκδόθηκε η ενδιαφέρουσα εργασία του αγιορείτη Μοναχού Μωυσέως με τίτλο "Ο άγιος πόνος".

3) Παράλληλα, ο Σεβασμιώτατος πρόεδρος συνέβαλε με τη συγγραφή τριών κεφαλαίων στο νεοεκδοθέντα τόμο του καθηγητή των Μεταμοσχεύσεων Άλκη Κωστάκη με τίτλο "Μεταμοσχεύσεις" και προλόγισε τον τόμο τον οποίο εξέδωσε για τα προβλήματα παιδικής ογκολογίας η καθ. Ογκολογίας του Νοσοκομείου Παίδων "Αγλαΐα Κυριακού" κ. Ελένη Κοσμίδου.

Η. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ

1) Ήδη, τα ανακύπτοντα θεωρητικού και ποιμαντικού χαρακτήρα βιοηθικά ερωτήματα και διλήμματα ιερέων και πιστών ολοένα και αυξάνουν. Η Επιτροπή έλαβε πρόνοια σε αρκετές περιπτώσεις να βοηθήση με όσο το δυνατόν κατωχυρωμένες απαντήσεις στην διαλεύκανση των διατυπωθέντων σε αυτή ερωτημάτων είτε δι αλληλογραφίας είτε μέσω προσωπικής ή και ηλεκτρονικής επικοινωνίας με όλον τον κόσμο.

2) Ήδη λειτουργεί υπό αυτήν τομέας επικοινωνίας, ενημερώσεως και συμπαραστάσεως πνευματικών και κατά τόπους Εκκλησιών σε συναφή θέματα. Επί πλέον, τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια του μαθήματος των Θρησκευτικών και Βιολογίας της Γ' Λυκείου εμπεριέχουν κεφάλαιο αναφερόμενο στη Βιοηθική, το οποίο και άνοιξε δίαυλο επικοινωνίας της Επιτροπής με τους μαθητές των Λυκείων. Έτσι, ο πρόεδρος της Επιτροπής μίλησε στους μαθητές πολλών Λυκείων του λεκανοπεδίου Αττικής τόσο στις έδρες τους όσο και στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας.

3) Παράλληλα, συνεργάσθηκε επανειλημμένα με φοιτητές διαφόρων ειδικοτήτων (ιατρικής, θεολογικής, νομικής, ΤΕΙ) για την εκπόνηση διατριβών, συγγραφή άρθρων και οργάνωση ημερίδων βιοηθικής φύσεως.

Θ. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ

Η σύγχρονη πρόοδος της τεχνολογίας και η ανάγκη ταχείας επικοινωνίας και ακριβούς ενημέρωσης οδήγησε την Επιτροπή στην απόφαση να εγκαταστήσει ιστοσελίδα σε συνεργασία με το Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας στην Αθήνα. Η διεύθυνση της ιστοσελίδας, η οποία περιλαμβάνει όγκο πληροφοριών και ευέλικτο σύστημα προσβάσεως σε αυτές, είναι:

www.bioethics.org.gr

Η ιστοσελίδα αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο επικοινωνίας με τις άλλες Επιτροπές και τους ειδικούς επιστήμονες.

Ι. ΜΜΕ

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής, Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, όπως και άλλα μέλη έχουν λάβει μέρος σε περισσότερες από πενήντα ραδιοτηλεοπτικές συνεντεύξεις πανελλήνιου βεληνεκούς, ενώ ο ίδιος και αρκετά μέλη της Επιτροπής αρθρογραφούν τακτικά σε περιοδικά και εφημερίδες επιστημονικού και εκλαϊκευτικού χαρακτήρα.

ΙΑ. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

1) Στην προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού και αρμοδίων φορέων, ο πρόεδρος της Επιτροπής συμμετείχε στη διοργάνωση του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος (Αθήνα, 4-8 Οκτωβρίου 2000), οι δύο τελευταίες ενότητες του οποίου ανεφέρονταν στα θέματα των νευροψυχικών επιστημών και της Γενετικής Μηχανικής.

2) Επίσης, οργανώθηκαν στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας τα εξής μεταπτυχιακά σεμινάρια εκπαιδευτικού χαρακτήρα:

Ευθανασία, 27 Νοεμβρίου 2001 - 5 Φεβρουαρίου 2002,
Εμβρυϊκή εξέλιξη και αναπαραγωγικές τεχνικές, 12 Φεβρουαρίου 2001 - 12 Μαρτίου 2002,
Γενετική Μηχανική-Διαγνωστική, 19 Νοεμβρίου 2002 - 17 Δεκεμβρίου 2002,
Αρχές Δεοντολογίας στην άσκηση της Ιατρικής, 18 Νοεμβρίου 2003 - 16 Δεκεμβρίου 2003,

Τα σεμινάρια αυτά, περιέλαβαν συνολικά είκοσι δύο (22) τρίωρα μαθήματα, με διαλέξεις και συζητήσεις, με συμμετοχή εξήντα τριών (63) διακεκριμένων ομιλητών, οι οποίοι και προσέγγισαν τα θέματα αφ ενός μεν από τις διάφορες φιλοσοφικές οπτικές τους, ιατρική, νοσηλευτική, κοινωνική, νομική, ηθική και θεολογική, αφ ετέρου δε στο πλαίσιο των ποικίλων κλινικών και ερευνητικών εφαρμογών. Στα σεμινάρια συμμετείχαν περίπου τετρακόσιοι (400) νέοι επιστήμονες, ποικίλων ειδικοτήτων (οι περισσότεροι με τίτλους μεταπτυχιακών σπουδών ή ιατρική ειδικότητα), των οποίων η επιλογή έγινε από ειδική επιτροπή με αξιοκρατικά κριτήρια, σε σύνολο οκτακοσίων και περισσοτέρων αιτήσεων.

ΙΒ. ΗΜΕΡΙΔΕΣ - ΣΥΝΕΔΡΙΑ

1) Στις 23 Φεβρουαρίου 2002, στην αίθουσα "Λεωνίδας Ζέρβας" του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, πραγματοποιήθηκε ημερίδα κληρικών παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Χριστοδούλου με θέμα: Εκκλησία και Βιοηθικά Διλήμματα.
Στην ημερίδα έλαβαν μέρος 280 κληρικοί των Ιερών Μητροπόλεων του λεκανοπεδίου Αττικής. Επιδίωξη της ημερίδας αυτής ήταν αφ ενός μεν η ενημέρωση των κληρικών σχετικά με το έργο που επιτελείται από την Επιτροπή Βιοηθικής, αφ ετέρου δε η προβολή των απόψεων της Επιτροπής επί του υποβάθρου της εμπειρίας των κληρικών και της συνειδήσεως της Εκκλησίας μας.

2) Στις 15 Φεβρουαρίου 2003, στο αμφιθέατρο του Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (ΓΝΑ), πραγματοποιήθηκε ημερίδα επιστημονικού χαρακτήρα με θέμα τον Εγκεφαλικό θάνατο, παρουσία του Μακαριωτάτου.

Η όλη εκδήλωση, η οποία ολοκληρώθηκε με σύντομη συζήτηση και σκοπό είχε αφ ενός μεν την διαλεύκανση ιατρικών και κλινικών λεπτομερειών σχετικών με το λεπτό θέμα του εγκεφαλικού θανάτου, αφ ετέρου δε την παρουσίαση Ορθόδοξης θεολογικής προσέγγισης σε σχέση με το μυστήριο του θανάτου ως ρήξεως της ψυχοσωματικής συμφυΐας, μεταδόθηκε από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος.

3) Επίσης, η Επιτροπή οργάνωσε και σειρά ημερίδων εκπαιδευτικού χαρακτήρα στο Κέντρο Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας με προσκεκλημένους διακεκριμένους ειδικούς ομιλητές και την εξής θεματολογία:

Κλωνοποίηση και έρευνα επί των βλαστοκυττάρων, 26 Φεβρουαρίου 2003,
Ηθικοδεοντολογική προσέγγιση των μεταμοσχεύσεων, 13 Ιανουαρίου 2004,
Ηθική και Δεοντολογία της Ογκολογίας, 10 Φεβρουαρίου 2004,
Νόμοι και νομοσχέδια για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή στο διεθνή χώρο και την Ελλάδα, 14 Δεκεμβρίου 2004,
Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί - Πραγματικότητα και Μύθοι, 25 Ιανουαρίου 2005,
Βιοτράπεζες-Βιοπληροφορική-Διαχείρηση γενετικού υλικού, 22 Φεβρουαρίου 2005,
Εξαντλητική Θεραπευτική παρέμβαση στις ΜΕΘ - Όροι και όρια, 22 Μαρτίου 2005,

Στις ημερίδες μίλησαν δεκαέξι (16) διακεκριμένοι ομιλητές και συμμετείχαν περίπου εκατό νέοι επιστήμονες ποικίλων ειδικοτήτων (ιατρικής, νοσηλευτικής, βιολογίας, ψυχολογίας-κοινωνιολογίας, νομικής, θεολογίας) οι περισσότεροι με τίτλους μεταπτυχιακών σπουδών ή ιατρική ειδικότητα, όπως και ειδικά προσκεκλημένοι καθηγητές και επιστήμονες εξειδικευμένοι στα προς μελέτη και παρουσίαση θέματα. Διεξήχθησαν θαυμάσιες συζητήσεις, οι οποίες και βιντεοσκοπήθηκαν και στη συνέχεια αρχειοθετήθηκαν προς περαιτέρω ανάλυση.

4) Η Επιτροπή οργάνωσε στη Θεσσαλονίκη, στις 17-18 Μαΐου 2002, στο αμφιθέατρο του Γενικού Νοσοκομείου ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, επιστημονικό συμπόσιο με θέμα την Ευθανασία. Στο συμπόσιο αυτό μίλησε σχετικά ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Χριστόδουλος. Πρακτικά του συμποσίου δημοσιεύθηκαν με τον τίτλο: "Το πρόβλημα της Ευθανασίας", (εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα, 2003)

ΙΓ. ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

Η Επιτροπή εξέδωσε Δελτία Τύπου και έκανε δημόσιες παρεμβάσεις σε πολλές περιπτώσεις νέων ανακαλύψεων εθνικού και διεθνούς χαρακτήρα, όπως η Χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, η Κλωνοποίηση εμβρυονικών κυττάρων, η Ευθανασία, η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, οι Αμβλώσεις, η Έρευνα σε ανθρώπινα έμβρυα, η περίπτωση των Σιαμαίων της Θεσσαλονίκης κ. α.

ΙΔ. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΟΜΙΛΙΕΣ - ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ

Μέλη της Επιτροπής έλαβαν μέρος σε συνέδρια, στρογγυλές τράπεζες, συνεντεύξεις, όπου και μίλησαν δεόντως, συχνά και με την ιδιότητα του μέλους της Επιτροπής Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το σύνολο των ομιλιών και συνεντεύξεων υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα (150).

Επίσης, προσκλήθηκαν από τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, τους Υφυπουργούς Υγείας και Παιδείας, τους Υπουργούς Υγείας, Ανάπτυξης, Εσωτερικών και Επικρατείας, τον Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας.

1) Επιστημονικοί φορείς οι οποίοι προσκάλεσαν την Επιτροπή Βιοηθικής, προκειμένου αυτή να καταθέσει τη μαρτυρία της Εκκλησίας μας ήταν:
η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Κρήτης
η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Πειραιώς
το Πανεπιστήμιο του Balamand
το University of South Florida (Η.Π.Α.)
το Συμβούλιο Γερουσιαστών Ρωσικής Δούμας
η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου
η Ιατρική Σχολή Αθηνών
η Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου
η Θεολογική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
η Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής
η Παιδαγωγική Ακαδημία Φλωρίνης
το Διατμηματικό Πρόγραμμα Βιοηθικής του Πανεπιστημίου Κρήτης
το Νοσοκομείο Παίδων "Αγλαΐα Κυριακού"
η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα
η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής
το Αρεταίειο Νοσοκομείο
ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος
ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών
η Ιατρική Εταιρεία Αθηνών
ο Ιατρικός και Δικηγορικός Σύλλογος Κερκύρας
ο Ιατρικός και Δικηγορικός Σύλλογος Δωδεκανήσου
ο Ιατρικός Σύλλογος Ανατολικής Αττικής
ο Ιατρικός Σύλλογος Μυτιλήνης
η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας
η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία
η Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών
ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Πειραιώς
το Πρόγραμμα Κατάρτισης ΜΕΡΙΜΝΑΣ
το "Χαμόγελο του Παιδιού"

2) Επίσης, Συνέδρια στα οποία προσκλήθηκαν ως ομιλητές μέλη της Επιτροπής Βιοηθικής ήταν:
το Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο
το Πανελλήνιο Συνέδριο Χειρουργικής Θώρακος-Καρδιάς και Αγγείων
το Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταγγισιοθεραπείας
το Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταμοσχεύσεων
το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εντατικής Θεραπείας
το Πανελλήνιο Συνέδριο Παιδικής Ογκολογίας
το Πανελλήνιο Συνέδριο Θεολόγων της Π.Ε.Θ.
το Πανελλήνιο Συνέδριο για τον αυτισμό
το Συνέδριο της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας
το Παγκύπριο Συνέδριο Βιοηθικής
το Συνέδριο της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών
το Συνέδριο Μαστολογίας
το Επιστημονικό Συνέδριο Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος
το Συνέδριο ΚΠΕΕ
η Ημερίδα της Καρδιολογικής Εταιρείας
η Έκθεση Βιοτεχνολογίας
το Ζ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Φλεβολογίας
το Συνέδριο της Hellenic Society PROMETHEAS
η 4th European Day for Organ Donation and Transplantation
το European Conference, Values and Principles in the European Union
το St. George Hospital Conference, Βηρυττός Λιβάνου
Συνέδρια της Παγκόσμιας Νευρολογικής Εταιρείας για τη νόσο του Parkinson (Ουάσινγκτον) και για τη νόσο του Alzheimer (Τορόντο Καναδά, Κωνσταντινούπολη)
International Congress "The Human Embryo Before Implantation. Scientific Update and Bioethical Considerations", 27-28 Φεβρουαρίου, 2006, Pontificia Academia Pro Vita, Vatican City

3) Παράλληλα μέλη της Επιτροπής προσκλήθηκαν από τους εξής Εκκλησιαστικούς φορείς:
το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
την Αρχιεπισκοπής Αμερικής
το Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμ. Πατριαρχείου, στο Chambesy
τη Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου
την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης
τη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης
τη Θεολογική Σχολή του Balamand του Λιβάνου
την Ανωτέρας Εκκλησιαστική Σχολής Αθηνών
και μίλησαν:
στο Συνέδριο κληρικών Ιεράς Μητροπόλεως Βερροίας και Ναούσης
στην Ιερατική Σύναξη Ι. Μ. Αργολίδος
στην Ιερατική Σύναξη Ι. Μ. Αττικής
στην Ιερατική Σύναξη Ι. Μ. Βερροίας και Ναούσης
στην Ιερατική Σύναξη Ι. Μ. Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως
στην Συνάντηση νέων Ι. Μητροπόλεως Καισαριανής
στην Συνάντηση νέων Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών
στον Τομέα Νεότητος Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Μπραχαμίου
στον Τομέα Νεότητος Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών
στον Τομέα Νεότητος Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ηλιουπόλεως
στον Τομέα Νεότητος Ι. Ν. Αγίου Γερασίμου Ιλισίων
στο Διεθνές Συνέδριο Κέντρου Στήριξης Οικογένειας Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
στο Ιερατικό Συνέδριο της Ι. Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας
στο Σεμινάριο Κατηχητών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
σε Σεμινάρια Κληρικών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
στις Ιερές Μητροπόλεις Κερκύρας, Φλωρίνης και Αργολίδος, καθώς και στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου

4) Τέλος, δεδομένου ότι το αντικείμενο της Βιοηθικής περιλαμβάνεται και στα διδακτικά εγχειρίδια της Γ' Λυκείου, ο πρόεδρος της Επιτροπής προσκλήθηκε από τα εξής Λύκεια:
Β' Λύκειο Φλωρίνης
Ι' Ενιαίο Λύκειο Αθηνών
Μουσικό Λύκειο Αθηνών
Λύκειο Πετρουπόλεως
Λύκειο Εκπαιδευτηρίων Δούκα
Λύκειο Βριλλησίων
Λύκειο Χαλανδρίου
Λύκειο Κερατέας
Λύκειο Καλυβίων Θορικού
Λύκειο Σπάτων
Λύκειο Εκπαιδευτηρίων "Απόστολος Παύλος"
Λύκειο Εκπαιδευτηρίων "Ελληνική Παιδεία"

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(25.11.2003)

ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΕΜΒΡΥΑ


Στὶς 19 Νοεμβρίου 2003, ἡ ὁλομέλεια τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου ὑπερψήφισε ἔκθεση σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἐπιτρέπεται ἡ χρηματοδότηση ἐρευνητικῶν προγραμμάτων μὲ ἔμβρυα, ἡ ὁποία συνεπάγεται καὶ τὴν τελικὴ καταστροφή τους.

῾Η ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος ἐκφράζει τὴ σαφῆ ἀντίθεσή της μὲ τὴν υἱοθέτηση μιᾶς τέτοιας πολιτικῆς, ἡ ὁποία ἀντιβαίνει σὲ θεμελιώδεις ἀρχὲς ἠθικῆς, προσβάλλει τὸν σεβασμὸ στὸν ἄνθρωπο ὡς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ, ἀποδυναμώνει τὴν ἰσχὺ τῶν μέχρι τώρα ἠθικῶν ὁδηγιῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς ᾿Επιτροπῆς σχετικὰ μὲ τὴ χρηματοδότηση τῆς ἔρευνας ἐπὶ ἀνθρώπινων ἐμβρυονικῶν βλαστοκυττάρων καὶ παραβιάζει τοὺς σοβαροὺς λόγους συνειδήσεως ποὺ ἐπικαλεῖται μιὰ ἰσχυρὴ μειοψηφία στὸ Κοινοβούλιο καὶ ἐκφράζει μιὰ ἰσχυρότερη πλειοψηφία στὶς σύγχρονες κοινωνίες.

῾Η σπουδὴ μὲ τὴν ὁποία ψηφίσθηκε ἡ ἔκθεση καὶ ἡ ἀνελαστικότητα καὶ ἐπιμονὴ μὲ τὴν ὁποία ἀντιμετωπίσθηκε καὶ τελικῶς ἀπορρίφθηκε ἡ πρόταση τουλάχιστον περιορισμοῦ τῶν πειραμάτων ἐπὶ τῶν πρὸ τῆς κρίσιμης ἡμερομηνίας τῆς 27ης ᾿Ιουνίου 2002 πλεοναζόντων ἐμβρύων - ἡμερομηνία υἱοθέτησης τοῦ ἕκτου προγράμματος πλαισίου- καταδεικνύει μιὰ διάθεση ἐπιβολῆς ἀπόψεων καὶ ὄχι διαλόγου.

῾Ως ῾Ορθόδοξοι Χριστιανοὶ θεωροῦμε ὅτι ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ ἀρχίζει «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» καὶ μάλιστα ὅσο περισσότερο ἀδύναμη καὶ κεκρυμμένη εἶναι τόσο περισσότερο χρήζει τῆς δικῆς μας φροντίδας καὶ τῆς προστασίας τοῦ νομοθέτη.  Τὸ ἔμβρυο, εἴτε ὡς γονιμοποιημένο ὠάριο εἴτε ὡς ζυγώτης εἴτε ὡς βλαστοκύστη εἶναι τέλειος ἄνθρωπος κατὰ τὴν ταυτότητα καὶ διαρκῶς τελειούμενος κατὰ τὴν φαινοτυπικὴ ἔκφραση καὶ ὀργάνωση. ῾Υπὸ τὴν ἔννοια αὐτὴ κάθε τεχνική, ὅσα κι ἂν ὑπόσχεται γιὰ τὴν πρόοδο τῆς ὑγείας καὶ τῆς ἰατρικῆς, ἐφόσον συνεπάγεται καταστροφὴ ἐμβρύων, μᾶς βρίσκει ἀντίθετους καὶ τὴν θεωροῦμε ἠθικῶς μὴ ἀποδεκτή.

῎Ισως ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἔρευνα στὰ ἐμβρυϊκὰ βλαστοκύτταρα ποὺ φαίνεται νὰ ὑπόσχεται πολλά, θὰ μπορούσαμε νὰ στρέψουμε τὴ σκέψη μας σὲ ἄλλες θεραπευτικὲς πηγὲς ἢ μεθόδους ἠθικὰ καθαρές, ποὺ εἴτε δὲν ὑποψιαζόμαστε τώρα εἴτε δὲν ἔχουμε ἀκόμη ἀξιολογήσει σωστά (π.χ. ἐνήλικα βλαστοκύτταρα).  Συνήθως ἡ τάση μας γιὰ ὑπερβολὴ μεγενθύνει τὶς δυνατότητες καὶ περιορίζει τὶς ἐναλλακτικὲς λύσεις. 

Θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι τὸ Συμβούλιο ῾Υπουργῶν, ποὺ ἔχει καὶ τὸν τελικὸ λόγο, δὲν θὰ υἱοθετήσει τὴν ἀπόφαση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου καὶ ἔστω τὴν τελευταία στιγμὴ δὲν θὰ ἐγκρίνει τὴ χρηματοδότηση αὐτῶν τῶν προγραμμάτων ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση.  Μιὰ τέτοια πράξη δὲν θὰ ἀποτελοῦσε παρεμπόδιση τῆς ἔρευνας ἀλλὰ κατοχύρωση τοῦ ὀφειλόμενου σεβασμοῦ στὴν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου.


 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(14.7.2003)

ΣΙΑΜΑΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


Ἀπὸ τὴν Εἰδικὴ Ἐπιτροπὴ Βιοηθικῆς τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος σημειώνονται τὰ ἀκόλουθα:

Τὸ γεγονὸς τῆς γεννήσεως τῶν δύο σιαμαίων ἀδελφῶν στὴ Θεσσαλονίκη ποὺ συγκινεῖ βαθειὰ τὸ πανελλήνιο ὁδηγεῖ ὅλους μας περισσότερο σὲ σκέψεις παρὰ σὲ λόγια.

Στὴν παροῦσα φάση, παρὰ τὴν πίεση τῆς ἐπικαιρότητος, αὐτὸ ποὺ προέχει δὲν εἶναι ἕνας δημόσιος βιοηθικὸς διάλογος γιὰ ἕνα τόσο λεπτὸ καὶ εὐαίσθητο θέμα, ὅσο ὁ σεβασμὸς στοὺς ἀνώνυμους ἡρωϊκοὺς γονεῖς, ποὺ ἔθεσαν τὴν ζωὴ τῶν παιδιῶν τους πάνω ἀπὸ τὶς ἐπιταγὲς  τῆς ὀρθῆς λογικῆς.  Ὅλα δείχνουν ὅτι ὁ προγεννητικὸς ἔλεγχος γέννησε τὸ δίλημμα καὶ ἡ γέννησή τους τὴν ἐλπίδα.

Ἡ ἀπάντηση στὸ δίλημμα τῶν σύγχρονων κοινωνιῶν ἔχει δοθεῖ ἀπὸ τὸ 8χρονο ἤδη σιαμαῖο κοριτσάκι τῆς Θεσσαλονίκης καὶ ἐλπίζουμε ὅτι θὰ ἐπαναληφθεῖ ἀπὸ τὰ δύο αὐτὰ σιαμαῖα παιδιὰ μόλις μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ γίνει ἐπιτυχῶς ἡ ἐγχείρηση διαχωρισμοῦ τους. 

Τελικὰ αὐτὸ ποὺ προέχει δὲν εἶναι τὰ πρόχειρα συμπεράσματα, οἱ ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς κρίσεις καὶ οἱ ἀνεύθυνες συζητήσεις, ἀλλὰ ἡ προσευχὴ καὶ ἡ μαθητεία στὴν ἀγάπη καὶ τὸν σεβασμὸ τῶν ἀξιοθαύμαστων γονέων.


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(4.4.2003)

ΑΜΒΛΩΣΕΙΣ

 

Στὶς 13 Φεβρουαρίου 2003, τὸ Εὐρωπαϊκὸ Κοινοβούλιο ὑπερψήφισε τὴν ὑπ' ἀριθμ. Α5-0020/2003  Ἔκθεση τῆς Εὐρωβουλευτοῦ Ulla Margrethe Sandæk «γιὰ τὴ στήριξη τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν δράσεων ποὺ ἀφοροῦν στὴν ἀναπαραγωγὴ καὶ τὴ σεξουαλικὴ ζωὴ καὶ τὰ συναφῆ δικαιώματα στὶς ἀνα­πτυσσόμενες χῶρες». 

Σύμφωνα μὲ τὴν παραπάνω ἔκθεση προτείνεται ἀφ' ἑνὸς μὲν ἔμμεσα ἡ νομιμοποίηση τῶν ἀμβλώσεων, ἀφ' ἑτέρου δὲ ἡ οἰκονομικὴ ὑποστήριξη τῶν σχετικῶν πολιτικῶν καὶ δράσεων.

Κατόπιν τούτων, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος δηλώνει τα εξής:

Κατανοοῦμε τὸ μέγεθος τοῦ προβλήματος καὶ ἀναγνωρίζουμε τὸ πραγματικὸ ἐνδιαφέρον τῶν πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν φορέων γιὰ τὴν ἐπίλυση ὅλων τῶν προβλημάτων ποὺ ἅπτονται τῆς σεξουαλικῆς καὶ ἀναπαραγωγικῆς ὑγείας, μάλιστα δὲ αὐτὸ τῆς ὑψηλῆς θνησιμότητος γυναικῶν, οἱ ὁποῖες ὑποβάλλονται σὲ συγκεκριμένες μορφὲς ἀμβλώσεων στὶς ἀναπτυσσόμενες χῶρες.

Εἶναι ἐμφανὲς ὅτι τὸ ψήφισμα παρουσιάζει πολλὰ θετικὰ στοιχεῖα, ὅπως τὴν ἀποφυγὴ τῆς ἀμβλώσεως ὡς πρακτικῆς οἰκογενειακοῦ προγραμματισμοῦ, τὴν πρόταση τῆς ρύθμισης σαφῶς καὶ μόνον γιὰ τὴν προστασία τῆς μητέρας, τὴν ἔμφαση στὴν ἀνάγκη ἐνημέρωσης καὶ ἀνάληψης ἀτομικῆς εὐθύνης, ὅπως ἐπίσης καὶ τὴν συμμετοχὴ οἰκογενειακῶν φορέων στὴ διαδικασία ἐφαρμογῆς τοῦ ψηφίσματος.

 Παρὰ ταῦτα, πιστεύουμε ὅτι:

Α) Ἡ ἄμβλωση δὲν ἀποτελεῖ ἀτομικὸ δικαίωμα ἀλλὰ ἠθικὰ ἀπαράδεκτη πράξη, ἡ δὲ νομιμοποίησή της, ἔμμεση ἢ ἄμεση, ἀνεπίτρεπτη κοινωνικὴ ἐκτροπή.

Β) Σὲ κανένα σημεῖο τοῦ ψηφίσματος δὲν γίνεται ἀναφορὰ στὴν ἠθικὴ διάσταση τοῦ θέματος.

Γ)  Ἐνῶ ὑπερτονίζεται ἡ ἀνάγκη προστασίας τῆς ὑγείας καὶ τὰ ἀτομικὰ δικαιώματα τῆς μητέρας, συστηματικὰ παρασιωπῶνται  τὰ δικαιώματα τοῦ ἐμβρύου.

Δ) Ἡ διάκριση ποὺ γίνεται ἀνάμεσα σὲ ἐπικίνδυνες καὶ μὴ ἐπικίνδυνες ἀμβλώσεις ἀφήνει περιθώρια νὰ συμπεράνει κανεὶς ὅτι οἱ μὴ ἐπικίνδυνες ἐπιτρέπονται.

 Ε) Ἡ ἀναπτυξιακὴ πολιτικὴ ἀσφαλῶς καὶ παίζει σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος. Οἱ πολιτικὲς ὅμως καὶ οἱ δράσεις ποὺ προτείνονται περιορίζονται μόνον στὴν ἐνημέρωση καὶ τὸν οἰκογενειακὸ προγραμματισμὸ καὶ καθόλου στὴν καλλιέργεια τῶν ἠθικῶν καὶ πνευματικῶν ἀξιῶν καὶ τῆς προσωπικῆς εὐθύνης ἀπέναντι τῆς οἰκογένειας, τῆς κοινωνίας καὶ κυρίως τῆς ἐμβρυϊκῆς ζωῆς.        

ΣΤ) Ἡ ἐν λόγῳ ρύθμιση δὲν προσφέρει οἰκονομικὰ κίνητρα, προτείνει ὅμως τὴν οἰκονομικὴ κάλυψη τοῦ ὅλου προγράμματος, ἐξυπονοώντας προφανῶς καὶ  τὶς ἀμβλώσεις.

Θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι:

Α) Δεδομένου ὅτι ἡ Εὐρωπαϊκὴ ἀναπτυξιακὴ συνεργασία ἐφαρμόζεται πάντοτε ἐντὸς τοῦ νομοθετικοῦ πλαισίου τῆς ἐνδιαφερόμενης χώρας, οἱ ἀναπτυσσόμενες αὐτὲς χῶρες, ἰδίως ὅσες ἀπαγορεύουν ἢ θέτουν περιορισμοὺς στὶς ἀμβλώσεις, δὲν θὰ ὑποχρεωθοῦν ἔμμεσα ἢ ἄμεσα νὰ προσαρμόσουν τὶς νομοθεσίες τους.

Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, θεωροῦμε ἠθικὰ ἐπιβεβλημένο νὰ ὑπάρξει σαφὴς ἀναφορὰ στὸ κείμενο ὥστε νὰ διασφαλισθοῦν οἱ νομοθεσίες τῶν χωρῶν ποὺ λαμβάνουν Εὐρωπαϊκὴ ὑποστήριξη νὰ ἐξαιροῦν τὶς ἀμβλώσεις ἀπὸ τὴν χρηματοδότηση, ἂν κρίνουν ἔτσι. 

Β) Τέλος, δὲν θὰ ὑπάρξει οἱασδήποτε μορφῆς διάκριση ἔναντι ὀργανισμῶν ἀνάπτυξης καὶ ὑγείας, οἱ ὁποῖοι δὲν υἱοθετοῦν τὴν προτεινόμενη ἀπὸ τὴν ρύθμιση οἰκονομικὴ ὑποστήριξη τῶν ἀμβλώσεων.


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(16.9.2002)

ΙΑΤΡΙΚΑ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

 

Πρόσφατα, ἁρμόδια ἐπιτροπὴ ἀστικολόγων ὑπέβαλε σχέδιο νόμου στὸ ῾Υπουργεῖο Δικαιοσύνης, μὲ τίτλο «ἰατρική ὑποβοήθηση στὴν ἀνθρώπινη ἀναπαραγωγή».  Τὸ σχέδιο αὐτὸ ἤδη κατετέθη στὸ Γ´ θερινὸ τμῆμα τῆς Βουλῆς πρὸς συζήτηση καὶ ψήφιση.
᾿Επειδὴ μιὰ τέτοια νομοθετικὴ ρύθμιση στὴν οὐσία ἀνατρέπει τὸ οἰκογενειακό μας δίκαιο καὶ ἔντονα ἀλλοιώνει τὴν οἰκογενειακὴ ἠθική, φρονοῦμε ὅτι:

1) Προτοῦ τὸ σχέδιο νόμου συζητηθεῖ στὴ Βουλή, πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ ζητηθεῖ ἡ γνώμη ὅλων τῶν ἐμπλεκομένων φορέων καὶ φυσικὰ καὶ τῆς ᾿Εκκλησίας, ὅπως αὐτὸ ἔχει συμβεῖ καὶ στὸ παρελθὸν μὲ ἄλλα νομοσχέδια (π.χ. μεταμοσχεύσεις).

2) Λόγῳ τῆς ἰδιαίτερης σπουδαιότητος τοῦ συγκεκριμένου νομοσχεδίου, πρέπει:

     α) νὰ δοθεῖ περισσότερος χρόνος ἐπεξεργασίας τῶν λεπτομερειῶν του,
  
  β) νὰ ὑπάρξει κατὰ τὸ δυνατὸν εὐρύτερη κάλυψη ἀπόψεων
    
γ) νὰ συζητηθεῖ τὸ θέμα στὴν ὁλομέλεια τῆς Βουλῆς.

3) Τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ συγκεκριμένο νομοσχέδιο ἀπησχόλησε μία ἐπιτροπὴ ἀστικολόγων καὶ μόνον, δίχως ἐκπροσώπους διαφορετικῶν τάσεων καὶ εὐαισθησιῶν (ἰατρούς, γενετιστές, θεολόγους, συνταγματολόγους, ψυχολόγους κ.λπ.), σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴ βιασύνη μὲ τὴν ὁποία κατατίθεται στὴ Βουλή, τροφοδοτεῖ τὴν καχυποψία τῶν πολιτῶν καὶ δικαιολογεῖ τὸν φόβο ὅτι κάποιοι λίγοι ἐπιβάλλονται στοὺς πολλούς, οἱ μὴ ἁρμοδιότεροι ἀποφασίζουν γιὰ τοὺς ἄμεσα ἐμπλεκόμενους καὶ τελικὰ ὁ ἱερὸς θεσμὸς τῆς οἰκογένειας ἀπειλεῖται ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ τὸν προστατεύουν.

4) Τὸ νομοσχέδιο ὑποστηρίζεται ἀπὸ τοὺς συντάκτες του ὅτι εἶναι τὸ πιὸ «προοδευτικό» στὴν Εὐρώπη.  ᾿Επειδὴ ὅλοι μας ἀγαποῦμε τὴν πρόοδο, διερωτώμεθα τί ἐννοοῦν οἱ ὑποστηρικτές του;  Μήπως θεωροῦν ὡς «συντηρητισμό» τὸ ὅτι ἡ χώρα μας ἔχει τὰ λιγότερα διαζύγια ἢ τὸ ὅτι διακρίνεται γιὰ τὴν συνοχὴ τῶν οἰκογενειακῶν της δεσμῶν ἢ τὸ ὅτι ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν πολιτῶν ἐπιλέγει τὸν θρησκευτικὸ γάμο;

5) Μήπως πρόοδος εἶναι νὰ ἀποκαλεῖται τὸ ἔμβρυο «γεννητικὸ ὑλικό» γιὰ νὰ τὸ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε καὶ μάλιστα μὲ τὴν εὐλογία τοῦ νόμου;  Εἶναι ἴσως ἡ πρώτη φορὰ ποὺ κάποιοι «προοδευτικοί» τολμοῦν νὰ ταυτίσουν τὸν ἄνθρωπο στὴν ἐμβρυϊκή του κατάσταση μὲ «ὑλικό».

6) ῾Ο νόμος εἰσηγεῖται τὴ γονιμοποίηση μὲ σπέρμα ἀποθανόντος συζύγου καὶ τὴν τεκνοποίηση ἀγάμων καὶ ὑπερήλικων μητέρων.  Μήπως πρόοδος εἶναι νὰ ὑποχρεώνουμε ἀνθρώπους νὰ ἔρχονται σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο μὲ δεδομένη τὴν ὀρφάνια ἢ νὰ ἀγνοοῦμε τοὺ φυσικοὺς νόμους ποὺ προσδιορίζουν τοὺς ὅρους ἀνάπτυξης ἑνὸς ἀνθρώπου;

7) Μήπως ἡ θεσμοθέτηση τοῦ δανεισμοῦ σπέρματος ἢ καὶ ἐμβρύου, ἡ νομιμοποίηση τῆς δανεικῆς μήτρας καὶ τὰ συναφῆ μέτρα πού, ὅπως δηλώνουν οἱ ὑπεύθυνοι, μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν στὸ φαινόμενο νὰ γεννηθοῦν παιδιὰ μὲ πέντε γονεῖς ἀποδεικνύουν τὸν προοδευτικὸ χαρακτήρα τοῦ νόμου;

8) ῾Ο νόμος, ὅπως προτείνεται, δέχεται τὴ δημιουργία «πλεοναζόντων ἐμβρύων».  ῾Η ᾿Εκκλησία ἀρνεῖται νὰ δεχθεῖ ὅτι ὑπάρχουν περισσευούμενοι συνάνθρωποί μας, τὴν τύχη τῶν ὁποίων μάλιστα καθορίζουν κάποιοι τρίτοι.  ῾Ο κάθε ἄνθρωπος -καὶ συνεπῶς τὸ κάθε ἔμβρυο- ἔχει τὴν μοναδικότητα τοῦ προσώπου, τὴν ἱερότητα τῆς ἀνεπανάληπτης εἰκόνας τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀναγκαιότητα τῆς κοινωνίας τῶν ὑπολοίπων μαζί του.

9) ῾Η κατάψυξη τῶν ἐμβρύων συνδυάζεται μὲ ἀξεπέραστα προβλήματα.  Γιὰ παράδειγμα, πόσο χρόνο εἶναι θεμιτὸ νὰ διατηροῦνται ἔμβρυα στὴν κατάψυξη καὶ τί θὰ γίνει στὴν περίπτωση ποὺ λόγῳ διαζυγίου ἢ θανάτου ἢ κάποιας ἄλλης αἰτίας οἱ γονεῖς δὲν τὰ ἀναζητήσουν;  Εἶναι καλύτερο αὐτὰ νὰ καταστραφοῦν ἢ νὰ δωρηθοῦν σὲ κάποιο ἄλλο ζευγάρι; Ποιός εἶναι ὁ ἁρμόδιος νὰ διαλέξει ἀνάμεσα σὲ δυὸ κακὰ τὸ μὴ χεῖρον;

10) Τὰ νέα μέτρα μπορεῖ νὰ ὁδηγήσουν στὸ φαινόμενο ἐξασθένησης ἢ καὶ ἀμφισβήτησης τῆς σχέσης γονέως-παιδιοῦ ἢ μὴ ἰσοδύναμης σχέσης τῶν δύο γονέων μὲ τὸ παιδὶ - ἀφοῦ ὁ ἕνας ἐκ τῶν γονέων εἶναι φυσικὸς γονέας καὶ ὁ ἄλλος ἐπέχει θέσιν πατριοῦ ἢ μητριᾶς- ἢ παρεμβολῆς τῆς φέρουσας μητέρας στὴν ἱερὴ σχέση τῶν γενετικῶν γονέων μὲ τὸ παιδί, στὴ δημιουργία ἀδελφῶν ἀγνώστων μεταξύ τους κ.ἄ.  Κάθε μορφὴ ἑτερόλογης γονιμοποίησης στὴν οὐσία προκαλεῖ ὑποβιβασμὸ τῆς ἐννοίας τῆς μητρότητος καὶ τῆς πατρότητος καί, ἐπειδὴ παρεμβάλλει τρίτο πρόσωπο στὴν ἱερὴ διαδικασία τῆς ἀνθρώπινης ἀναπαραγωγῆς, ὑποβαθμίζει καὶ τὸ μυστήριο τοῦ γάμου.

11) ῾Η δυνατότητα κυοφορίας ἀπὸ φέρουσα ἢ ὑποκατάστατη μητέρα μπορεῖ μὲν νὰ ἔχει τὴ θετική της πλευρὰ κατὰ τὸ ὅτι ἐξυπηρετεῖται ἔτσι ἡ κυοφορία, ἐπειδὴ ὅμως ὁ ἀναπτυσσόμενος σύνδεσμος μὲ τὸ ἔμβρυο κατὰ τὴν κύηση εἶναι οὐσιαστικὸ καὶ ἀναπόσπαστο μέρος, ὄχι μόνο τῆς μητρότητος, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐμβρυϊκῆς ἀνάπτυξης, ἡ συνέχιση τῆς σχέσεως φέρουσας μητέρας-παιδιοῦ ἀδικεῖ τοὺς γενετικοὺς γονεῖς, ἡ διακοπή της ἀδικεῖ τὴ φέρουσα μητέρα, ἀμφότερες δὲ οἱ λύσεις ἀδικοῦν πρὸ πάντων τὸ παιδί, διασαλεύοντας ἔτσι τὴν οἰκογενειακὴ συνοχή.

12) ῾Ο νέος νόμος δίνει τὴ δυνατότητα τεκνοποίησης καὶ στὶς ἄγαμες μητέρες.  Τὸ γεγονὸς ὅμως αὐτὸ πρέπει νὰ ἀπορριφθεῖ διότι ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν ἐξυπονοεῖ γέννηση ἐκτὸς γάμου, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ ἀδικεῖ τὸ παιδὶ κατὰ τὸ ὅτι προγραμματίζει τὴν δίχως πατέρα ἀνάπτυξή του.  ᾿Επὶ πλέον ἀνοίγει τὸν δρόμο γιὰ θεσμοθέτηση παρὰ φύσιν συμβιώσεων καὶ τεκνοποιΐας, μὲ καταστροφικὲς ψυχολογικὲς συνέπειες στὸ παιδὶ καὶ ἀνυπολόγιστες στὴν κοινωνία.

13) ῾Η ᾿Εκκλησία θεωρεῖ ὅτι τὴ στιγμὴ αὐτὴν ἴσως ἐπιβάλλεται νὰ συζητηθεῖ πάλι τὸ θέμα τῶν ἀμβλώσεων καὶ τῆς νομικῆς φύσης τοῦ ἐμβρύου.  Μόνον ἔτσι θὰ ἀνοίξει ὁ δρόμος γιὰ οὐσιαστικὸ διάλογο καὶ θὰ διαφυλαχθεῖ ἡ ἱερότητα τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, ποὺ τόσο ἔχει πρόσφατα βεβηλωθεῖ.

14) ῾Η σύγχρονη τεχνολογία δὲν δίνει μόνον λύσεις, ἀλλὰ καὶ δημιουργεῖ ἐπίμονες ἀνάγκες καὶ ἀξεπέραστα προβλήματα στὴ ζωή μας.  Μόνον ἂν προσδιορίσουμε τὰ ὅριά μας θὰ μεταμορφώσουμε τὸ ἐπίτευγμα σὲ εὐλογία καὶ τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ βιολογικὴ ὀντότητα πεπερασμένου χρόνου σὲ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ μὲ αἰώνια προοπτική.

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(14.12.2000)

ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ

 

Στὶς 28 Νοεμβρίου, ἡ ῾Ολλανδικὴ Βουλὴ ἀπεφάσισε μὲ ψήφους 104 ἔναντι 40 τὴ νομιμοποίηση τῆς εὐθανασίας. ᾿Επειδὴ εἶναι ἡ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία ποὺ μιὰ τέτοια πράξη νομιμοποιεῖται καὶ ἐπειδὴ ἡ σύγχρονη κοινωνικὴ ἀντίληψη μὲ τὸν ὀρθολογισμὸ ποὺ τὴ διακατέχει εὔκολα θυσιάζει στὸν βωμὸ τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καὶ τοῦ στενοῦ συμφέροντος τὸν σεβασμὸ στὴν ζωὴ καὶ τὸν ἄνθρωπο, ἡ ᾿Εκκλησία μας καταθέτει στὸ πλήρωμά της τὰ ἑξῆς·

1) ῾Η ζωή μας ἀποτελεῖ ὑπέρτατο δῶρο τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τοῦ ὁποίου βρίσκονται στὰ χέρια Του καὶ μόνον (᾿Ιὼβ ιβ´ 10). ᾿Αποτελεῖ τὸν χῶρο μέσα στὸν ὁποῖο βρίσκει τὴν ἔκφρασή του τὸ αὐτεξούσιο, συναντᾶται ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἐλεύθερη βούληση τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπιτελεῖται ἡ σωτηρία του.

2) Οἱ στιγμὲς τῆς ζωῆς μας ποὺ συνδέονται μὲ τὴν ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος της, ὅπως καὶ αὐτὲς τῆς ἀδυναμίας, τοῦ πόνου καὶ τῶν δοκιμασιῶν μας, ἐγκρύπτουν μιὰ μοναδικὴ ἱερότητα καὶ περιποιοῦν μυστήριο ποὺ ἀπαιτεῖ ἰδιάζοντα σεβασμὸ ἐκ μέρους τῶν συγγενῶν, τῶν ἰατρῶν, τῶν νοσηλευτῶν καὶ τῆς κοινωνίας ὁλόκληρης. Οἱ στιγμὲς αὐτὲς διευκολύνουν τὴν ταπείνωση, διανοίγουν τὴν ὁδὸ τῆς θεϊκῆς ἀναζήτησης καὶ προκαλοῦν τὸ θαῦμα καὶ τὸ σημεῖο τῆς θεϊκῆς χάριτος καὶ παρουσίας.

3) Οἱ ἴδιες στιγμὲς εὐνοοῦν τὸν σύνδεσμο τῶν ἀνθρώπων, τὴν ἀνάπτυξη κοινωνίας ἀγάπης, τὴν ἐκδήλωση συμπόνοιας καὶ ἐλέους. Τὸ αἴτημα κάποιων ἀσθενῶν γιὰ εὐθανασία στὴν οὐσία ἀποτελεῖ ἐρώτημα τῆς ἀγάπης μας πρὸς αὐτοὺς καὶ τῆς ἐπιθυμίας μας νὰ παραμείνουν κοντά μας. Στὶς στιγμὲς αὐτὲς μπορεῖ κανεὶς νὰ ζήσει τὴ χάρι τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων.

4) ῾Η ὕπαρξη τοῦ πόνου στὴν ἀνθρώπινη ζωή, ὅπως καὶ κάθε δοκιμασία, εἶναι «συνεργὸς πρὸς σωτηρίαν» καὶ ἐνίοτε «κρείττων καὶ αὐτῆς τῆς ὑγείας» κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ (ΕΠΕ, Θεσσαλονίκη 1985, τ. 9, σ. 264). Παρὰ ταῦτα, ἡ ᾿Εκκλησία ἀναγνωρίζοντας τὴν ἀσθένεια τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, πάντοτε φιλάνθρωπα ζητεῖ τὴν ἀπαλλαγὴ «ἀπὸ πάσης θλίψεως, ὀργῆς, κινδύνου καὶ ἀνάγκης», ἐνίοτε δὲ εὔχεται καὶ γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῶν ὀδυνομένων (εὐχὴ εἰς ψυχορραγοῦντα). Οἱ ἄνθρωποι προσευχόμαστε, δὲν ἀποφασίζουμε γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο.

5) Μιὰ κοινωνία ποὺ ἀγνοεῖ νὰ θεραπεύει τὸν πόνο μὲ ὑπομονή, προσευχή, ἀνθρώπινη συμπαράσταση καὶ θεϊκὴ ἐνίσχυση τὸν ἀντιμετωπίζει μόνο μὲ φάρμακα καὶ τώρα μὲ τὸν προκλητὸ θάνατο ποὺ τὸν ὀνομάζει μὲν «καλό» (εὐ-θανασία), τὸν δέχεται ὅμως μόνον ὡς βιολογικο-κοινωνικὸ συμβὰν τῆς ἱστορίας τοῦ κάθε ἀνθρώπου.

6) ῾Η εὐθανασία, ἐνῶ δικαιολογεῖται κοσμικῶς ὡς «ἀξιοπρεπὴς θάνατος», στὴν πραγματικότητα ἀποτελεῖ ὑποβοηθούμενη αὐτοκτονία, δηλαδὴ συνδυασμὸ φόνου καὶ αὐτοχειρίας.

7) Τὸ λεγόμενο «δικαίωμα στὸ θάνατο», ποὺ ἀποτελεῖ τὴ νομικὴ κατοχύρωση τῆς εὐθανασίας, θὰ μποροῦσε νὰ μετεξελιχθεῖ σὲ ἀπειλὴ τῆς ζωῆς τῶν ἀσθενῶν ποὺ ἀδυνατοῦν νὰ ἀνταποκριθοῦν οἰκονομικὰ στὶς ἀπαιτήσεις τῆς θεραπείας καὶ νοσηλείας τους.

8) Γιὰ τοὺς λόγους αὐτούς, ἡ ᾿Εκκλησία μας ποὺ πιστεύει στὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, στὴν ἀνάσταση τοῦ σώματος, στὴν αἰώνια προοπτικὴ καὶ πραγματικότητα, στοὺς πόνους ὡς «στίγματα τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ σώματι ἡμῶν» (Γαλ. στ´ 17), στὶς δοκιμασίες ὡς ἀφορμὲς καὶ εὐκαιρίες σωτηρίας, στὴ δυνατότητα ἀνάπτυξης κοινωνίας ἀγάπης καὶ συμπαραστάσεως μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, κάθε θάνατο ποὺ ἀποτελεῖ ἀποτέλεσμα ἀνθρώπινων ἀποφάσεων καὶ ἐπιλογῶν -ὅσο «καλός» κι ἂν ὀνομάζεται- τὸν ἀπορρίπτει ὡς «ὕβριν» κατὰ τοῦ Θεοῦ. Κάθε δὲ ἰατρικὴ πράξη ποὺ δὲν συντελεῖ στὴν παράταση τῆς ζωῆς, ἀλλὰ προκαλεῖ ἐπίσπευση τῆς στιγμῆς τοῦ θανάτου τὴν καταδικάζει ὡς ἀντιδεοντολογικὴ καὶ προσβλητικὴ τοῦ ἰατρικοῦ λειτουργήματος.

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(17.8.2000)

ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΜΒΡΥΟΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

 

῾Η πρόσφατη ἀπόφαση τῆς Βρεττανικῆς Κυβερνήσεως νὰ ἐπιτρέψει τὰ πειράματα ἐπὶ ἀνθρωπίνων ἐμβρυονικῶν κυττάρων ποὺ προέρχονται ἀπὸ κλωνοποίηση τύπου Dolly προκάλεσε ἔντονη πολιτικὴ καὶ ἰατρικὴ διαμάχη, ἀλλὰ καὶ ἐπαναφέρει τὴν ἀνάγκη νὰ τονισθεῖ ὅτι τὸ ἠθικὸ κριτήριο εἶναι ἀνυπέρβλητα ἀνώτερο ἀπὸ τὸ ὅποιο ἐπιστημονικὸ ἐπίτευγμα.

῾Η ᾿Εκκλησία μας, ποὺ μεταξὺ τῶν ἄλλων καθημερινὰ ζεῖ τὸ δράμα τῆς ἀσθένειας καὶ τὴν ἀνάγκη γιὰ ὑγεία καὶ ζωὴ τόσων ἀνθρώπων, σκεπάζει μὲ ὅλη της τὴν φιλανθρωπία καὶ ἀγάπη κάθε ἐπιστημονικὴ προσπάθεια ποὺ προάγει τὴν ὑγεία καὶ χαρίζει ἐλπίδα ζωῆς.

᾿Εκφράζει ὅμως καὶ τὴν εὐαισθησία της στὴν παράλληλη ἀνάγκη περιφρουρήσεως τῶν αἰωνίων ἠθικῶν καὶ πνευματικῶν ἀξιῶν. ῾Ο ἄνθρωπος ὡς πρόσωπο ἔχει μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ τὴ βιολογικὴ ζωή. ᾿Αναγνωρίζουμε ὅτι εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ ἀντισταθεῖ κανεὶς στὰ δεδομένα τῆς ἐπιστήμης ποὺ λειτουργοῦν ὡς τετελεσμένα γενικευμένης πρακτικῆς. ῎Ισως ὅμως ἀποδειχθεῖ ὀλέθριο νὰ παραδοθοῦμε ἀμαχητί.

Κατόπιν τούτων· 

α) ῾Η ᾿Εκκλησία μας ἐκφράζει τὴν κατηγορηματικὴ ἀντίθεσή της στὴν διεξαγωγὴ πειραμάτων σὲ ἀνθρώπινα ἐμβρυονικὰ κύτταρα. Αὐτὸ ποὺ ἔτσι ὀνομάζεται ἐξυπονοεῖ τὴν καταστροφὴ ὄχι ἐμβρυονικῶν κυττάρων ἀλλὰ ἀνθρωπίνων ἐμβρύων.

β) ῾Η ἄποψη ὅτι τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο ἀρχίζει νὰ διαμορφώνεται ἀπὸ τὴν 14η μέρα τῆς συλλήψεως δίνει μὲν ἄλλοθι στοὺς βρεττανοὺς ἐπιστήμονες, ἀλλὰ ἔχοντας σχολαστικὴ προέλευση καὶ ὄχι ἐπιστημονικὴ βάση ἀποτελεῖ ὑποκειμενικὴ πίστη καὶ αὐθαίρετη δοξασία. ῾Η ᾿Εκκλησία καὶ ἡ χριστιανικὴ συνείδηση δέχονται τὸν ἄνθρωπο ὡς πρόσωπο μὲ αἰώνια καὶ ἀθάνατη προοπτικὴ ἀπὸ τὴ στιγμὴ τῆς συλλήψεώς του.

γ) Οἱ διακρίσεις ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους ὅλο καὶ περισσότερο αὐξάνουν. ῞Ολα δείχνουν πὼς ἡ πορεία τῶν κοινωνιῶν μας εἶναι καθαρὰ πλέον «εὐγονική» καὶ ρατσιστική. ῾Η προσπάθεια ὅμως βελτιώσεως τῆς ζωῆς δὲν μπορεῖ νὰ περνάει ἀπὸ τὴν καταστροφὴ ἑκατομμυρίων ἀνθρώπινων ὑπάρξεων ἐμβρυϊκῆς ἡλικίας.

δ) Οἱ γνώσεις μας σχετικὰ μὲ τὶς συνέπειες τῆς κλωνοποιήσεως εἶναι ἐλάχιστες καὶ οἱ δυνατότητες προεκτιμήσεως τῶν ἐνεργειῶν μας μικρότερες. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, κάθε ἀπόφαση σχετικὴ μὲ τὶς ἐφαρμογὲς καὶ τὰ πειράματα τῆς κλωνοποιήσεως πρέπει νὰ γίνεται μὲ πολλὴ περίσκεψη, κοινὴ συμφωνία καὶ μεγάλο σεβασμὸ στὶς ἀνθρώπινες ἀξίες. ῾Ο κίνδυνος τῆς ἀντικειμενοποιήσεως τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς χρήσεώς του ὡς ὑλικοῦ εἶναι πλέον ὁρατός.

ε) ᾿Ακόμη, ἡ κλωνοποίηση θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ ὁδηγήσει σὲ οἰκονομικὴ ἢ ὑποκείμενη σὲ ἀνεξέλεγκτα συμφέροντα καὶ προγραμματισμοὺς θεώρηση τοῦ ἀνθρώπου. Θὰ μποροῦσε ἐπίσης νὰ παραδώσει τὴν ἀνθρώπινη τύχη, τὴν ἀξιοπρέπεια καὶ τὸ μέλλον στὰ χέρια κυβερνήσεων ἢ ἑταιρειῶν μὲ ἀνήθικους καὶ ἰδιοτελεῖς σκοποὺς ἢ ἀσύνετη καὶ ἐπιπόλαιη χρήση.

στ) Μιὰ κοινωνία ποὺ -εἶναι νόμος πλέον- νομιμοποιεῖ σήμερα ὅτι ἀπηγόρευε χθές, ποιός μᾶς διαβεβαιώνει ὅτι δὲν θὰ νομιμοποιήσει αὔριο ὅ,τι ἀπαγορεύει σήμερα. Ποιός λοιπὸν μπορεῖ νὰ μᾶς ἐξασφαλίσει ἀπὸ τὸν κίνδυνο ἡ «θεραπευτικὴ» κλωνοποίηση νὰ ἀποτελέσει τὸ ἐνδιάμεσο σκαλοπάτι γιὰ τὴν «ἀναπαραγωγική» κλωνοποίηση τοῦ ἀνθρώπου;

ζ) Μήπως τελικὰ ἡ Βρεττανικὴ Κυβέρνηση θέλει νὰ νομιμοποιήσει ἑτεροχρονισμένα κάτι ποὺ ἔχει ἤδη γίνει καὶ ἡ ἴδια ἐδῶ καὶ καιρὸ γνωρίζει;

«Τὰ ὀφέλη γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα εἶναι τέτοια ποὺ ξεπερνοῦν ὅποιους ἠθικοὺς ἐνδοιασμούς», δήλωσε ὁ προέδρος τῆς ᾿Επιτροπῆς ῾Υγείας Λίαμ Ντόναλτσον. Οἱ ἠθικὲς ἀναστολὲς ὅμως εἶναι τέτοιες ποὺ ξεπερνοῦν κάθε «ὄφελος» γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ἀπαντᾶ ἡ ᾿Εκκλησία.

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιωάννου Γενναδίου 14 (115 21)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ



ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
(28.6.2000)

ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΟΣ

 

Η ῾Ιερὰ Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος ὑποδέχεται μὲ ἰδιαίτερη χαρὰ τὴ μεγαλύτερη καὶ οὐσιαστικότερη ἴσως ἀνακάλυψη τῆς ἀνθρώπινης ἐπιστήμης καὶ τεχνολογίας· τὴν ἀποκωδικοποίηση τοῦ ἀνθρώπινου γονιδιώματος.

Θαυμάζει τὸ ἐπίτευγμα, ἐπικροτεῖ τὴν κατάκτηση τῆς νέας γνώσεως, ἀνακουφίζεται φιλάνθρωπα ἀπὸ τὴν προσδοκία μιᾶς ἐπαναστάσεως στὴ διαγνωστική, προληπτικὴ καὶ θεραπευτικὴ ἰατρική, δοξάζει τὸν πάνσοφο Θεὸ γιὰ τὸ δῶρο καὶ εὔχεται καὶ ἐλπίζει πὼς ἡ βαθύτερη γνώση τῆς βιολογικῆς καὶ γενετικῆς ταυτότητός μας θὰ διευκολύνει τὴν πορεία πρὸς τὴν πνευματικὴ αὐτογνωσία καὶ θεογνωσία.

᾿Αντιλαμβάνεται ὅμως ὅτι παράλληλα μὲ τὶς μεγάλες ὑποσχέσεις, ἡ γενετικὴ ἐπανάσταση ἐμπερικλείει καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ ἑδράζονται στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ γνώση μας εἶναι λιγότερη τῆς ἄγνοιας, ἡ σύνεση πιό σπάνια ἀπὸ τὴν ἀλόγιστη ἐπιθυμία καὶ οἱ ἀξίες ἀσθενέστερες ἀπὸ τὰ συμφέροντα.

Γιὰ τοὺς λόγους αὐτοὺς ἐφιστᾶ τὴν προσοχὴ ὅλων μας, ὥστε μὲ κάθε τρόπο νὰ προστατευθεῖ τὸ ἀνθρώπινο γονιδίωμα ἀπὸ κάθε μορφῆς συμφέροντα, οἰκονομικὴ ἐκμετάλλευση, εὐγονικὸ προσανατολισμό, ἀλαζονικὴ κυριαρχία. Τὸ γονιδίωμα δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ δίνει τὴν ἀξία στὸν ἄνθρωπο οὔτε καὶ τὸ ἐπίτευγμα τῆς ἀποκωδικοποίησής του, ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος δίνει ἀξία στὸ γονιδίωμά του.

῾Η εὐθύνη μας κυρίως ἀπέναντι στὶς μέλλουσες γενεές, στὰ δικαιώματα καὶ τὴν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ἀξία καὶ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, τὴν ἐλεύθερη πρόοδο καὶ ἔρευνα καὶ τὴ διατήρηση τῶν κοινωνικῶν ἰσορροπιῶν μᾶς ἐπιβάλλει κατηγορηματικὰ νὰ ἀρνηθοῦμε κάθε κίνηση ὑποβιβασμοῦ τοῦ ἀνθρώπου σὲ γενετικὴ παράμετρο ἢ ντετερμινιστικὴ μονάδα καὶ κάθε μορφὴ ρατσιστικῆς διάκρισης εὐγονικοῦ χαρακτῆρα. Παράλληλα, μᾶς ὑποχρεώνει νὰ ἐργασθοῦμε ὅλοι μαζὶ γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς προτεραιότητος τοῦ σεβασμοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν ὁποιωνδήποτε ἐρευνητικῶν ἐπιδιώξεων καὶ ἐπιτευγμάτων, γιὰ τὴν ἐμπιστευτικότητα τῶν γενετικῶν πληροφοριῶν καὶ τὴν προστασία τοῦ γονιδιώματος ἀπὸ κάθε κακοποίηση.

᾿Επίσης, θεωροῦμε ἀναγκαία τὴ σύσταση ἀνεξαρτήτων ᾿Επιτροπῶν Βιοηθικῆς καὶ Δεοντολογίας, ὅπως ἐπίσης καὶ τὴν δέσμευση τῶν κρατῶν νὰ προωθήσουν τὴν ἐκπαίδευση καὶ ἐνημέρωση στὴ Βιοηθικὴ καὶ τὶς συναφεῖς συζητήσεις, οἱ ὁποῖες πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ εἶναι ἀνοικτὲς στὰ ποικίλα θρησκευτικὰ ρεύματα σκέψης καὶ νὰ γίνει προσαρμογὴ τῆς «Παγκόσμιας Διακήρυξης περὶ ᾿Ανθρωπίνου Γονιδιώματος καὶ Δικαιωμάτων τοῦ ᾿Ανθρώπου», σύμφωνα μὲ τὶς παραπάνω ἀρχές.

Τέλος, ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος βρίσκεται στὴν εὐχάριστη θέση νὰ ἀνακοινώσει ὅτι τὸν προσεχῆ ᾿Οκτώβριο, στὶς 4-8, διοργανώνει Διεθνὲς ᾿Επιστημονικὸ Συνέδριο μὲ θέμα «῾Η ἔκφραση τῆς ᾿Ορθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως στὴν πρόκληση τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν καὶ τεχνολογιῶν αἰχμῆς στὸ κατώφλι τοῦ 21ου αἰῶνα». Στὴν 5η ἑνότητα τοῦ ἐν λόγῳ Συνεδρίου μὲ θέμα «Γενετικὴ Μηχανικὴ - Βιοτεχνολογία» ἔχουν προσκληθεῖ οἱ διασημότεροι ῞Ελληνες ἐπιστήμονες τοῦ κόσμου, οἱ ὁποῖοι καὶ πρόκειται νὰ ἀναλύσουν διεξοδικὰ ὅλα τα προβλήματα ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν ἐπιστημονικὴ καὶ κοινωνικὴ διάσταση τοῦ ἀνθρώπινου γονιδιώματος.